Of je nou de feestdagen viert of niet…, december blijft voor mij een maand waarin de hele wereld zzzzzoemt. Mensen lopen haastig en druk door de winkelstraten. Er moeten zoveel dingen, want het is ook zo gezellig om met elkaar de feesten te vieren. Je zou bijna vergeten dat we in de donkere maanden zitten waarin het juist de bedoeling is om ons terug te trekken en uit te rusten, net als de natuur doet. Het geeft gelegenheid ons voor te bereiden op nieuwe plannen die uitgezaaid mogen worden om weer te kunnen bloeien. Vergeet dus niet om tussen het feesten door ook je rustige momenten te nemen met een mooi boek of een leuke film.
Ik haal zoveel levenslessen uit de natuur. Sinds enkele jaren zie ik pas echt goed hoeveel parallellen er zijn met ons als mens en de omgeving waar we ons in bevinden. Hoe meer ik leer over planten, hoe meer de planten mij vertellen hoe ik het beste kan leven.
Maar ik dwaal af. Ik zou gaan vertellen over de Maretak.
De Maretak heeft een rijkelijke en ook wat romantische geschiedenis van legenden en symboliek die verschillen per land. Wie kent niet het gebruik van de Maretak als het takje wat boven de deurpost wordt gehangen met Kerst? Als je daar samen onder staat, mag je elkaar kussen. Dit gebruik komt oorspronkelijk van de Kelten en de Germanen. De Maretak was immers een heilige plant die o.a. stond voor vruchtbaarheid. Dit gebruik is, zoals vele tradities, verkerstend. De Maretak werd vroeger ook gedragen door vrouwen om sneller zwanger te worden. Daarnaast werd het plantje vroeger ook gebruikt als bescherming bij bliksem, ziekte en brand.
In mijn vorige artikel over de Eik beschreef ik de traditie van de Druïden die de Maretak van een Eik als “heilig” beschouwden. Deze Maretak mocht alleen met een gouden snoeimes worden geoogst. De juiste tijd hiervoor was zes dagen na volle maan in de laatste wintermaand. De takken van de Maretak waren als “gulden roede” verbonden met het inhalen van het nieuwe jaar en stonden, ook hier, symbool voor vruchtbaarheid en geluk.
De wetenschappelijke naam van de Maretak is de Viscus Album. Viscus is afgeleid van het Latijnse woord “viscosum”, dat kleverig betekent of lijm. Dit verwijst naar de kleverige substantie in de bessen. Een andere naam die wordt gebruikt voor Maretak is ook “ Vogellijm” . Een hele rake benaming die ik je zal uitleggen, want dit is ook meteen de reden waarom de Maretak zo hoog in de bomen groeit.
Vogeltjes eten de bessen graag, maar hebben wel wat moeite met het kleverige vruchtvlees van de besjes dat aan hun snaveltjes blijft kleven. Ze vegen daardoor hun snaveltjes af aan een tak en zo komt er zaad op een nieuwe plek waar het eventueel kan groeien. Lijsters en merels laten hun uitwerpselen op bomen vallen, waardoor er ook onverteerbare zaadjes achterblijven die dan kiemen en via een zuigwortel door de bast dringen en zich in het levende weefsel vertakken. Ingenieus, hè!
Album betekent “wit “.
Mare zou erop wijzen dat deze plant voor haar gastheer een kwelling is. Mare betekent nachtmerrie, kwade. De Maretak is immers een groenblijvende half parasiet die op de takken van zachte bomen groeit.
Elke boom heeft zijn eigen Maretak die wel tot 50 jaar oud kan worden. Ze is lid van de Sandelhout familie. De bloeitijd is van februari tot mei.
De bloemetjes zijn onopvallend, groenig/gelig zonder kelk of kroonbladeren. Ze is tweehuizig.
De bessen zijn wit, doorzichtig en gevuld met slijm en zijn giftig ! Er is 1 zaadje per bes. De bladeren zijn groen, dik en leerachtig. Ze zijn lancetvormig/lepelachtig van vorm.
De plant richt zich niet op de zon, maar groeit als een ronde struik alle richtingen uit. De plant is overigens eenslachtig tweehuizig, dit betekent dat er aparte mannelijke en vrouwelijke planten zijn, voor het krijgen van bessen heb je dus beide planten nodig,
De inhoudsstoffen van de Maretak zijn o.a.: slijmstoffen (vooral de bessen), saponinen
alkaloïden. looistoffen, fytosterol, flavonoïden maar ook Vitamine C, Ijzer, kalium, magnesium, calcium , zink, selenium, GABA, histamine en diverse aminozuren.
De inhoudsstoffen van de Maretak zijn vooral ook afhankelijk van welke boom ze op groeit.
De werkingen van de Maretak zijn o.a. ontstekingsremmend, bloeddrukverlagend , hartversterkend, kalmerend, tegen nerveuze hartklachten en het
verbetert de overdracht van zenuwimpulsen in het zenuwstelsel.
Extracten van de Maretak zouden mogelijk kunnen worden ingezet bij kanker en artritis. Het gaat dan om een product dat onderhuids wordt ingespoten met een injectienaald. Deze mogen enkel door een arts toegediend worden.
Verder onderzoek is nog nodig, maar bepaalde studies tonen al een langere overlevingstijd aan.
De Maretak kan ook als (koude) thee worden gedronken. Dat is iets wat we in het algemeen niet gewend zijn. Maar enkel de koude extractie is werkzaam. Warmte vernietigt veel actieve bestanddelen.
RECEPT:
Als je dus Maretak thee wilt drinken, kan je dit het beste een nachtje in koud water laten trekken.
Hiervoor kan je 2.5 gram kruid (gedroogd, je kan het online of in de winkel kopen) op een kop koud water nemen, een nacht laten trekken, even zeven, en dit ’s morgens nuchter drinken en ’s avonds neem je dit nog een keer (dan maak je 2 koppen) .
Let op, de Maretak is op zich een veilig kruid, maar je moet er geen hoge dosis van nemen, want dat kan giftig werken. De maximale dosis is 10 gram per dag.
De mate van giftigheid is dan wel weer afhankelijk van waar de Maretak gegroeid is. Zo is de Maretak die op een populier groeit giftiger dan een Maretak die op een appelboom groeit.
De bes is giftig, die moet je gewoon niet nemen.
De contra indicaties zijn ook belangrijk bij elk kruid en de belangrijkste wil ik dus graag benoemen.
Maretak kan de stolbaarheid van het bloed doen toenemen. Houd hiermee rekening bij stoornissen in de bloedstolling.
Bj lage bloeddruk en hartziekten: enkel op voorschrift van een arts/therapeut
Niet innemen tijdens de zwangerschap (stimuleert de baarmoeder).
Niet innemen bij aandoeningen als kanker, TBC of AIDS, tenzij onder controle van een arts.
Er zijn mogelijke interacties met medicijnen die bloedverdunnend werken.
Theoretisch gezien zijn er mogelijke interacties met bloedverlagende medicijnen, dus in dit geval altijd even overleggen met de arts.
Ook in het geval van hartziektes en medicatie, altijd overleggen met de arts
Maretak kan de absorptie van bivalente mineralen (calcium, magnesium, zink etc…) beïnvloeden. Neem daarom voedingssupplementen of ijzerpreparaten niet tegelijk met een maretak preparaat in.
Als je een kruid veilig wilt nemen, neem dan contact op met je arts, natuurgeneeskundige of apotheker.
Dit is zeker aan te bevelen wanneer je reguliere medicatie inneemt. Zo weet je zeker dat het geen wisselwerking op elkaar heeft (of wel).
Bronnen:
- Groot handboek geneeskrachtige planten, Geert Verhelst
- https://www.abedeverteller.nl/
- Het kruidenboek van Ingrid, Ingrid Kropf
- Foto: pexels.com
0 reacties